کاربری جاری : مهمان خوش آمدید
 
خانه :: شعر
موضوعات

اشعار



زبانحال امام زین العابدین علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : سیدپوریا هاشمی     نوع شعر : مرثیه     وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن     قالب شعر : غزل    

نگـفـته‌ام غـم دل را نگـفـته بسیار است            غمی که می‌کُشدم عاقبت غـم یار است

به یـاد خـواب رقـیـه که خواب بابا دید            زمان خواب، دو چشمم همیشه بیدار است


صـدای‌ گــریـه نـوزاد می‌کـشـد مـا را!            خدا کـند که بخـوابد! رباب تب دار است

نــمــی‌روم ســر بـــازار دردســر دارد            عذاب هر شب من ازدحـام بـازار است

حصیر پـهـن نـکـردم به خـانـه‌ام اصلا            حصیر روضۀ مکـشوفـۀ من زار است

هـنـوز بـعــد چـهــل سـال درد پـا دارم            هـنـوز بر کف پـایـم نـشانی خـار است

هنوز جای غل و سلسله به گردنم است            هنوز چشم من از مشت بی‌هوا تاراست

آهـای مــردم "اَذَلَّ عــزیــزنـا" یـعــنـی            محـله‌ای بـروی که هجـوم اشرار است

مـقـابــلـم بـه زن و بـچـه‌ام اهـانـت شـد            امان ز غربت مردی که بد گرفتار است

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل نامستند بودن داستان افتادن حضرت رقیه از ناقه و رفتن زجر و ... تغییر داده شد

به یـاد خـواب رقـیه به یـاد حـمله زجر            زمان خواب، دو چشمم همیشه بیدار است

بیت زیر در تمام سایت‌ها « تا جائیکه ما بررسی کردیم» بصورت زیر آمده است که احتمالا اغلاط تایپی است و موجب بر هم خوردن وزن، آهنگ و معنای شعر شده است، لذا جهت رفع نقص اصلاح گردید

نــمــی‌روم ســر بـــازار دردســر داند            عذاب هر شب من ازدحـام بـازار است

مدح و مرثیۀ حضرت زینب سلام‌الله‌علیها (زبانحال)

شاعر : غلامحسین تمدن نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

من زیـنـبـم که رنـج فـراوان کـشـیده‌ام            بـس رنـج ها ز دشمـن قـرآن کـشـیده‌ام

من زینـبم که قامت همچـون کـمان من            باشد نشان، ز بس غم هجران کشیده‌ام


من زینـبـم که از سـتـم خـصم بـد مَنِش            جور خـزان به فـصل بهـاران کشیده‌ام

من زیـنـبم که یکّـه و تـنهـا به قـتـلـگاه            بر سیـنـه، جـسم شـاه شهـیدان کشیده‌ام

من زینـبم که از وطـن خود به کـربـلا            رنـج سـفـر به شهـر و بیـابـان کشیده‌ام

من زینبم که خصم جفا پیشه رابه دهر            با تـاج و تخـت، جـانب نیـران کشیده‌ام

من زینبم که بهر حـفاظت، ز دین حق            ظلـم و جـفـا ز دشمن یـزدان کـشـیده‌ام

من زینبم که بهر یتـیـمـان خـون جگـر            هر لحـظه آه، از دل سوزان کـشـیـده‌ام

من زیـنـبـم که کـنج خـرابـه، رقـیّـه را            مانـند گُـل به سیـنـه و دامـان کـشـیده‌ام

مـن زیـنــبـم کـه کـاخ یــزیـد پـلـیـد را            با خطبه‌های خویش به ویران کشیده‌ام

مـن زیـنـبـم که بـر سـر نعـش بـرادرم            جانـسوز نالـه از دل و از جان کشیده‌ام

من زینبم که در صف گرمای رستخیز            حاجت روای «فائق» هجران کشیده‌ام

: امتیاز
نقد و بررسی

ابیات زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما  پیشنهاد می‌کنیم به منظور انطباق مطالب با روایات مستند و معتبر و انتقال بهتر معنای شعر، بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید؛ زیرا در احتجاج امام سجاد با ابن زیاد که آن ملعون میخواست شهادت سیدالشهدا را به اسم خداوند و روزگار تمام کند امام زین العابدین پاسخ دادند شما او را کشتید نه ... ضمن اینکه مصرع دوم بیت اول نیز دارای سکت در وزن شعر بود

من زیـنـبـم که رنـج فـراوان کـشـیده‌ام            بسـیار سـتم ز گـردشِ دوران کـشیده‌ام

من زینـبـم که از سـتـم چـرخ بـد مَنِش            جور خـزان به فـصل بهـاران کشیده‌ام

مدح و مرثیۀ حضرت زینب سلام‌الله‌علیها (زبانحال)

شاعر : حسن فولادی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل قالب شعر : غزل

مـنـم زینب که بـر جـان آذرم ریخت            فـلک اسـپـند غـم بر مجـمـرم ریخت

نـهـال بـاغ تــوحــیــدم کـه ایـن سـان            خزان جور و کین، برگ و برم ریخت


من آن طفلم که خوناب از دو چشمش            ز داغ مـرگ زهــرا مـادرم ریـخـت

سـپـس در کـوفه در مـحـراب مسجـد            فـلک گَـردِ یـتـیـمـی بـر سـرم ریخت

به یـثـرب مجـتـبی مـسـمـوم کـین شد            به جان در آن مصیبت اخگرم ریخت

مــنـم طــاووس زرّیـن بـال یــثــرب            که در کـرب وبـلا بال و پَـرم ریخت

بـه خـاک تـیـره هـفـتـاد و دو پـیـکـر            ز کـین، یاران از گـل بهـتـرم ریخت

ز جــور حــرمــلـه در پــیـچ و تـابـم            که تیرش، خون حلق اصغرم ریخت

تــنـم مــانــنـد نـی شـد زرد و لاغــر            شـرار طعـنه بس بر پـیکـرم ریخـت

مــنــم پـــروانــه شـــمــع شـــهــادت            که بر فـرق عـدو خـاکـسـترم ریخـت

بـه «فـولادی» عـنـایت کـرد زیـنـب            به ساغـر آب حـوض کـوثـرم ریخت

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایت‌های معتبر حذف شد؛ موضوع سنگ جشن و شادی خندیدن و ... در شام بود نه در کوفه و براساس کتب معتبر تاریخی همچون: الفتوح ج ۵ ص ۱۲۱؛ أمالی مفید ج ۳۸ ص ۳۶۷؛ اللهوف ص ۱۳۰؛ مناقب آل ابیطالب ج ۴ ص ۱۱۶؛ مَقْتَل خوارزمی ج ۲ ص ۴۶؛ مُثیرُالأحْزان ص ۲۰۹؛ جلاءالعیون ص ۵۹۳؛ بحارالأنوار ج۴۵ صص ۱۰۹و ۱۶۴؛ منتهی‌الآمال ص ۴۸۵؛ قمقام ص ۵۱۶؛ نفس‌المهموم ص ۳۵۳؛ مقتل امام حسین ص ۲۲۳؛ مقتل مقرّم ص ۲۹۹؛ مقتل جامع ج ۲ ص ۴۳  و.... در شهر کوفه مردم پشیمان شده و گریه زاری می‌کردند، جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین‌جا کلیک کنید. ضمنا در شهر شام هم جشن و \ایکوبی بوده است نه سنگ افشانی و ...

کـمـانـی شـد قـــدم در کـوفــه و شـام            به سر بس سنگ از بام و درم ریخت

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها در کوفه ( ترجمه ای از خطبۀ حضرت)

شاعر : حسین رضائیان نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

پای بر بال ملائک، گفت: ساکت کوفیان!            دخـتر شیرِ خـدایم؛ گوش بسـپارید: هان!

کوفیان من دُخت زهرا و عـلی‌ام، زیـنبم            سر بیاندازید پائـین! کـور باید چـشمـتان


چشم‌هاتان خشک از باران غم هرگز مباد            غـم بـبارد تا قـیامـت بر شـما از آسـمان

خوب می‌دانـید ما اولاد طاهـائـیم... نه؟            گریه‌هاتان از سرِ شرم است؛ آری ناکسان!

تیغ‌هـاتـان آبـرو نـگـذاشـتـه بـاقی ز جـا            جورتان باشد هم اینک بر سرِ نی‌ها عیان

جان فدای آن کسی که شد دوشنبه غرق خون            خیمه‌هایش گشت غارت، وای از این نامردمان

گرچه این غم روی دوشم طاقتم را تاق کرد            شکرِ حق اما که ما را داد توفـیق جـنان

کـربلا خون بود اما غـیر زیـبایی نـبـود            کربلا دیدار معشوق است و عاشق در میان

هر بلایی کز خـدا آید نشان رحـمتی‌ست            سست کی گردد از این رنج و محن ایمانمان؟

جمعیت مبهوت این بانو؛ نفس‌ها حبس شد            شد سکوت مرگ حاکم بر زمین و بر زمان

عشق تا روز قـیامت وامدار زینب است            عشق تا روز قیامت در مدار زینب است

: امتیاز

مدح و مرثیۀ حضرت زینب سلام‌الله‌علیها در کوفه

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

زلف عفاف، رشتۀ دامان زینب است            آیـات صبـر، پـایۀ ایـمـان زینب است

ایـثـار و پـاکـدامـنی و عـزم و اقـتدار            این چار، درسِ طفلِ دبستان زینب است


حـبـل المتـیـنِ قـافـله‌سـالار عـاشـقـان            تا روز حشر، موی پریشان زینب است

گـل زخـم‌های پیکـر صد پـارۀ حسین            آیـات بـی‌شـمـارۀ قـرآن زیـنـب اسـت

سرهای نوک نیـزه همه دسته‌های گل            تن‌های پاره پاره، گلستان زینب است

آن نیزه‌ای که خصم به قلب حسین زد            زخمش هنوز بر دل سوزان زینب است

بـا یـاد صبح یازدهـم، صبح بی‌حسین            هر روز صبح، شام غریبان زینب است

وقتی که گفت بـا سپه کوفـه “اُسکُتوا            دیـدنـد کـائنات بـه فرمان زینب است

وقـتی رقـیـه را بـه ره شـام مـی‌زدنـد            دیدم حسین، دست به دامان زینب است

یاللعجـب مگـر که قـیـامت بـه پا شده            بر نیـزه آفـتـاب درخـشان زینب است

روز جـزا بـهانـۀ شیـعـه بـرای عـفـو            خون حسین و دیدۀ گریان زینب است

هر کس که پا نهد به عزا خانۀ حسین            بر او کرم کنید که مهمان زینب است

تـا آفـتـاب بـذل کـنـد نـور خـویـش را            میثم هـمیشه بـنـدۀ احـسان زینب است

: امتیاز

مدح و مرثیۀ حضرت زینب سلام‌الله‌علیها در کوفه

شاعر : محسن کاویانی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

وقـتی بـرای عـشـق انگـشـتـر نمانده            یعـنی که عـباس و عـلی اکبر نمانده

حالا تـویی بـانـو نبـردت فـرق دارد            این بیـشۀ خـونین که بی‌حـیدر نمانده


با خطبه‌ات از جا بکن این قلعه را تا            قـوم یهـودی حس کند خـیـبـر نمانده

طوفان شد و پیچید بانگت بین مردم            آیـا کـسـی با آل پـیـغـمـبـر نـمـانـده؟

جای تعجب نیست بعد از خطبه‌هایت            دنـدان برای صورت یک سر نمانده

یک سر که روی آبـشار گـیـسوانش            جز لخته‌های خون و خاکستر نمانده

امّا تو دریا باش در دشـتی کـویـری            جـز تو برای دین دگـر یـاور نمـانده

حتّی اگر در ذهنتان هر روز و هر شب            جز خـاطـرات آن گـل پـرپـر نمـانده

هر شب شما در خواب هم می‌بینی انگار            چیزی به وصل حنجر و خنجر نمانده

حـالا تـویی بانو نـبـردت فـرق دارد            حالا که عـبـاس و عـلی اکـبر نمانـده

: امتیاز

زبانحال حضرت زینب سلام‌الله‌علیها با سر مطهر امام علیه‌السلام

شاعر : قاسم قاسمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : قطعه

کـوفه و شـام مرا پـیـر نکـرده به خـدا            پیر کرده است مرا هجر تو ای خون خدا

قـاتل من نبـود کعـب نی و سنگ عـدو            دیـدنت بر روی نـی می‌کـشدم شاه ولا


می‌کُـشد دوری تو عـاقـبـتـم ای سـالار            نظری کن ز روی نیزه تو ای شاه به ما

کی ز یـادم بـرود لحـظـۀ جان دادن تو            لحظه‌ای را که ز پیکر سر تو گشت جدا

لحظه‌ای را که زمین لرزه به جانش افتاد            یا حسین ذکر ملک بود و همه ارض و سما

تو زمین خوردی و دیدم که زمین می‌لرزد            تـیره و تار شد آن دم همۀ کـرب و بلا

حال اینک که سرت را بروی نیزه زدند            زینبت گشته سراسر همه دم غرق عزا

می‌زنم سیـنه ز هـجـران تو و گـریـانم            در سرم هست فقط ذکر تو و شور و نوا

: امتیاز
نقد و بررسی

ابیات زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما پیشنهاد می‌کنیم به منظور انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

کـوفه و شـام مرا پـیـر نکـرده به خـدا            پیر کرده است مرا هجر تو ای روح خدا

من زمین خوردم و دیدم که زمین می‌لرزد            تـیره و تار شد آن دم همۀ کـرب و بلا

زبانحال حضرت زینب سلام‌الله‌علیها با سر مطهر امام علیه‌السلام

شاعر : حسین ایمانی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

هرچه دارم نذرِ تو اِی ثروت عالَمْ حسین            چند دِرهم خرج شد تا شد تنت دَرهم حسین

رفتی و بی‌تو شدم همراهِ نا مَحرم حسین            تازیانه شد جوابم هرکجا گفتم ... حسین


شد سـرم مثل سرِ تو قـاریِ نیـزه نشـین

از سرِنـیـزه سرِ بازار... زینب را ببـین

باز هم در کـوفـه‌ام تدریسِ قـرآن می‌کنم            خطبه‌ای می‌خوانم و دین را نمایان می‌کنم

آسمـان را مـیهـمانِ روضۀ نـان می‌کـنم            گـوشۀ ویـرانه را با آه.... مـیدان می‌کنم

کـوفـه و شــامِ بـلا مَـقـهــور آوایـم شـده

عـرش مـاتِ ما رأیتْ اِلا جـمـیلایـم شده

می‌کِـشم افـلاک را تا خاک پائین با دَمَم            بعدِ عـبّاسِ عـلی من حـاملِ این پـرچـمم

زن ولی مانندِ مادر با ولی‌اَم ... محکمم            کوهِ غـم هـستم اگر دشمن نمی‌بـیند غَـمم

جلوه‌ای از عالی وُ اعلایِ بدر و خیـبرم

وارثِ پیغـمبرم، من حـیدرم؛ من کـوثرم

من علمدارم ولی دستِ کبودی مانده است            اشکهای مشکِ چشمم عرش را لرزانده است

ذوالفقارِ خطبه‌هایم لشکری تارانده است            روی نِیْ آرامشم قرآن برایم خوانده است

کوفه را با خطبه ام تسخیر کردم یا حسین

گرچه از داغت نگر لبریز دردم یا حسین

یادِ رگهای بریده می‌کنم هر روز و شام            یادِ کـوفه، یادِ سنگ اَنـدازهای شهر شام

تـازیـانه خـورده‌ام جـای عـزیـزانم مـُدام            روضه‌ام شد کَعبِ نی؛ تشتِ طلا؛ بزمِ حرام

یادگارِ فـاطـمه شد قـدکـمان ... دلبـر بی

عمه جانت گفت یاصاحب زمان دیگر بیا

: امتیاز
نقد و بررسی

در بند چهارم این شعر بیت برگردان سروده نشده بود لذا برای رفع نقص بیت زیر اضافه شد.

کوفه را با خطبه ام تسخیر کردم یا حسین           گرچه از داغت نگر لبریز دردم یا حسین

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایت‌های معتبر تغییر داده شد؛ موضوع سنگ جشن و شادی خندیدن و ... در شام بود نه در کوفه و براساس کتب معتبر تاریخی همچون: الفتوح ج ۵ ص ۱۲۱؛ أمالی مفید ج ۳۸ ص ۳۶۷؛ اللهوف ص ۱۳۰؛ مناقب آل ابیطالب ج ۴ ص ۱۱۶؛ مَقْتَل خوارزمی ج ۲ ص ۴۶؛ مُثیرُالأحْزان ص ۲۰۹؛ جلاءالعیون ص ۵۹۳؛ بحارالأنوار ج۴۵ صص ۱۰۹و ۱۶۴؛ منتهی‌الآمال ص ۴۸۵؛ قمقام ص ۵۱۶؛ نفس‌المهموم ص ۳۵۳؛ مقتل امام حسین ص ۲۲۳؛ مقتل مقرّم ص ۲۹۹؛ مقتل جامع ج ۲ ص ۴۳  و.... در شهر کوفه مردم پشیمان شده و گریه زاری می‌کردند، جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین‌جا کلیک کنید. ضمن اینکه در منابع معتبر برای شهر شام هم جشن پایکوبی نقل کردهاند نه پرتاب سنگ و آتش و ...

یادِ رگهای بریده می‌کنم هر روز و شام            یادِ کـوفه، یادِ سنگ اَنـدازهای روی بام

زبانحال حضرت زینب سلام‌الله‌علیها با سر مطهر امام علیه‌السلام

شاعر : قاسم نعمتی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : چهارپاره

زیـبـا هـلال یک شـبه، ای سایـۀ سـرم            بـالا نـشـسـتـه‌ای مـرا مـی‌کـنـی نـگـاه

عـالـم هـمـه پـنـاه به نـام تـو مـی‌بـرنـد            حالا ببین که خواهـر تو گـشته بی‌پـناه


تو قرص ماه بودی و حالا شدی هلال            دیشب مگر چگونه شبت کرده‌ای سحر

روی تو سوخـتـه چـونان روی مـادرم            خاکـستر است لای همه گـیـسـوان سر

عمری سرم به سینه‌ات آرام می‌گرفت            حالا تو روی نیـزه و من بـین محـمـلم

هـر بار نیـزه‌دار، سرت چـرخ می‌دهد            با هر تکـانِ نـیـزه تکان می‌خـورد دلم

از بعد قـتـلگـاه که دیـدم به چـشم خـود            زخمی شده دو گونه تو در وضوی خاک

دامـن گـرفـته‌ام پـی رأس تـو هـر قـدم            تا که نیفتی از سر نیزه به روی خاک

: امتیاز

مدح و شهادت امام زین العابدین علیه‌السلام

شاعر : حسن ثابت جو نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن قالب شعر : غزل

آمده‌ام به كوی تو گـریه كـنان ابالحسن            سوخته از آتش تو روح و روان ابالحسن
علی دوّم حـسین، نامِ تو زین العـابـدین            ماتم تو زده شرر بر دل و جان ابالحسن


سید ساجدین تویی، زینت اهل دین تویی            نالۀ وقتِ سـجده‌ات بُرده تـوان ابالحسن
کرب و بلا و کوفه و شام بلا مصیبتت            پای عزا و ماتمت اشکِ جهان ابالحسن
خفته كنار مـادری، كنج بقـیعِ خاكی‌ات            اذن زیـارتی بـده، بر هـمگـان ابالحسن
کاش شود زیارتت نصیب عاشـقـان تو            حسرتِ قبر تو شده بغضِ نهان ابالحسن
در این شب شهادتت دل به مدینه می‌رود            جمله به یادِ مدفـنت سینه زنان ابالحسن
روح تمام حاجیان، صحنِ وجودِ زائران            بعد زیارت شما، گـشته جـوان ابالحسن
گر كه نشد نصیبِ من، دیدنِ قبرِ بی‌چراغ            وقت قیامتم كه شد، از تو امان ابالحسن

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما پیشنهاد می‌کنیم به منظور انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

علی دوّم حـسین، نامِ تو زین العـابـدین            ماتم تو شده شرر بر دل و جان ابالحسن

مدح و شهادت امام زین العابدین علیه‌السلام

شاعر : مرضیه عاطفی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فعلن قالب شعر : غزل

همـراه عـمـه، پـا به پـایِ کـربـلا بودی            بعدِ عـمـو، مشکـل گـشایِ کـربلا بودی

می‌سوختی در تب ولی تاریخ آورده‌ست            مـثـل پــدر؛ دارالـشـفـایِ کـربـلا بـودی


قنداقه، معجر، علقمه، گودال، تل، آتش            مجـموعـه‌ای از داغ های کـربـلا بودی

با خـطـبه‌ای کـوبـنده مثل کـوه پـابـرجا            ناجی شدی! رمـز بـقـایِ کـربـلا بـودی

هم روضه‌خوان، هم گریه‌کن، هم سینه‌زن، قطعاً            عـینی‌ترین صاحب عـزایِ کـربلا بودی

تـو یک عـلی بن الحـسین بنِ عـلی امّا؛            صـد کـربـلایِ کـربـلایِ کـربـلا بــودی

یک بغضِ سی ساله گلوگیرِ تو شد بسکه            هر لحظه در حال و هوایِ کربلا بودی!

: امتیاز

مدح و شهادت امام زین العابدین علیه‌السلام

شاعر : امیر عظیمی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

سـر می‌گـذارم بر سـر دیـوار روضه            وقـتـی که می‌افـتم به یـاد یـار روضه

عرض ارادت می‌کـنم بر آن مسیحـی            که روی دوش خود گرفته دار روضه


مصداق کل یوم عاشوراست این مرد            او شاهدی زنده است در اشعار روضه

زخـمـی قـدیـمی از در و دیـوار دارد            آزرده او را واژۀ مـســمــار روضــه

سی سال اشک و هق هق و ذکر مصیبت            در چشم او شد زندگی سرشار روضه

بیـمـاری کـربـبـلایش مـصـلحـت بـود            بـیـمـار بـوده او ولی بـیـمـار روضـه

هر شب به روی سفره‌اش با دیدن آب            می‌کرد با خـون جگـر افـطار روضه

هر جا که ذبحی را کنارش سر بریدند            افــتـاد یـاد مـقــتـل غــمــبـار روضـه

بابای مظـلـوم مرا لـب تـشـنه کـشـتـند            وقـتی که شمر نحـس شد آوار روضه

خـیلی خجـالت می‌کـشـم از عـمـه‌هایم            از ازدحــام کــوچـه و بـازار روضـه

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و همچنین عدم رعایت توصیه‌های علما و مراجع حذف شد، در بحث غارت معجرها دو نکته مهم باید مورد توجه قرار بگیرد ۱ـ موضوع غارت معجر بر فرض بر اینکه صورت گرفته باشد با آنچه متاسفانه بصورت عام در اشعار آورده می‌شود بسیار متفاوت است، لازم است بدانیم در عرب آن زمان قسمتی از حجاب زنان (معجر)، پارچه‌ای بوده که در مقابل صورت قرار می‌گرفته و این جزء حجاب بوده است؛ همچنان‌که هم اکنون نیز در عراق، عربستان و بسیاری از کشورهای اسلامی این‌گونه حجاب دارند، از این‌رو حضرت زینب سلام‌الله‌علیها در خطبه‌اشان در مجلس یزید فرمودند: وَ أَبْدَيْتَ وُجُوهَهُنَّ تَحْدُو بِهِنَّ الْأَعْدَاءُ مِنْ بَلَدٍ إِلَى بَلَدٍ؛ دختران سول خدا را با صورت باز، شهر به شهر در معرض دید مردم قرار دادی! لذا آنچه در غارت معجرها مطرح است حذف این روبند صورت‌ها بوده است نه اینکه نعوذ بالله اهل بیت کشف حجاب شده‌اند همچنان که حضرت زینب سلام‌الله‌علیها هم بر همین موضوع اشاره می‌کنند که خود این نیز مصیبت بسیار بزرگ و دردناکی است ۲ـ گفتن و یادآوری غارت معجرها حتی در حد همان روبند صورت شایسته و سزوار اهل بیت نیست!!!  آیا اگر خود ما روزی ناموسمان به هر دلیلی همچون باد و... برای لحظاتی نتوانند حجاب خود را حفظ کنند آیا دوست داریم که یکسره به ما متذکر شوند که در فلان روز چادر خواهر، مادر و یا همسرمان را باد برده و ....  آیا ما از تکرار این حرف ناراحت نمی‌شویم؟؟ پس به هیچ وجه شایسته نیست این فاجعۀ تلخ را حتی بر فرض صحت آن بازگو و تکرار کنیم!!!

بی‌معجری‌ها یک طرف، از یک طرف هم            گـوش رقیه، غـارت گـوشوار روضه

زبانحال امام زین العابدین علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : محسن صرامی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

دست بردم به گـلـو حنجـرت آمد یادم            سر تکان دادم و بر نی سرت آمد یادم

یا بُنیَّ…چقدر مادر تو گفت و گریست            دم گـــودال دم مــــادرت آمـــد یـــادم


هر زمان آب کسی داد به دستم فـوراً            لـب خـشـکـیــدۀ آب آورت آمـد یــادم

چـشـمم افتاد به قـد خم یک مادر پیـر            بـی‌هــوا قــد خـم دخـتـرت آمـد یــادم

مادری کودک خود ناز و نوازش می کرد            هم ربـاب تو و هم اصغـرت آمـد یادم

خواهرم داشت روی دوشم عبا می‌انداخت            داغ تـشـیـع عــلـی اکـبـرت آمـد یـادم

حرف گودال شد و آب شد از غم جگرم            روی تل، دست به سر خواهرت آمد یادم

لحظه‌ای خشک نشد در غم تو دیدۀ من            گـریه‌ها کـردم و چـشم ترت آمد یـادم

: امتیاز

ترجمه ای از خطبۀ حضرت زینب سلام الله علیها در کوفه

شاعر : محمدجواد غفورزاده نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل مثنوی

مـن از نـواحـی «الـلـهُ نـور» مـی‌آیـم            مـن از زیـارت سـر در تـنـور می‌آیـم

مـن از مـشـاهـدهٔ مـسـجـدالـحـرام وفـا            من از طـواف حـریـم حـضـور می‌آیم


درون سیـنه‌ام، اشـراق وادی سیـناست            مـن از مـجـاورت کــوه طـور مـی‌آیـم

سفیر گـلـشن قـدسم، همای اوج شـرف            شکـسـته بـال و پر، اما صبـور می‌آیم

هـزار مـرتـبه نزدیک بود جـان بـدهم            اگــرچـه زنــده ز آفـــاق دور مـی‌آیــم

مسافـرم من و گـم کرده کـوکب اقـبال            نه شوق بدرقه دارم، نه شور استقـبال

ضـمـیر روشـنـم آئـیـنـهٔ فـریـبـایی‌ست            و نقش خاطر من آنچه هست، زیبایی‌ست

سـرود درد به احـوال خـسته می‌خوانم            نـماز نـافـلـه‌ام را، نـشـسـته می‌خـوانـم

ز بـاغ با خـود، عـطـر شکـوفه آوردم            پیام خـون و شرف را به کـوفه آوردم

سِپُرد کشتی صبرم، عنان به موج آن روز            صدای شیون مردم گرفت، اوج آن روز

چو لب گشودم و فرمان «اُسکُتوا» دادم            به شکوهِ پنجره بستم، به اشک رو دادم

به کوفه دشمن دیرین سپر به قهر افکند            سکوت، سایهٔ سنگین به روی شهر افکند

مـیـان آن هـمـه خـاکـسـتر فـرامـوشـی            صدای زنگ جرس‌ها، گرفت خاموشی

چو من به مردم پیمان‌شکن، سخن گفتم            صدا صدای علی بود، من سخن گـفـتم

هلا جماعت نـیـرنگ‌باز، گـریـه کـنید            چو شمع کُشته، بسوزید و باز گریه کنید

اگر به عرش برآید خروشِ خـشم شما            خداکـند نشود خشک، اشک چشم شما

شما که دامن حق را ز کف رها کردید            شما که رشتهٔ خود را دوباره وا کردید

شما که سـبـزهٔ روئـیـده روی مُـردابید            شما که دشمن بـیـداری و گران‌خوابید

شما ز چـشـمهٔ خـورشید دور می‌مانید            شـما بـه نـقــرهٔ آذیـن گـور مـی‌مـانـیـد

شـمـا که روبـروی داغ لالـه اِسـتـادیـد            چه تحفه‌ای پی فـردای خود فرستادید؟

شما که سست نهادید و زشت رفـتارید            به شعـله شعـلهٔ خـشـم خـدا گـرفـتـارید

عذاب و لعـنت جاوید مستحَقّ شماست            به‌جای خنده، بگریید، گریه حَقّ شماست

شما که سینه به نیرنگ و رنگ آلودید            شـما که دامن خود را به نـنگ آلـودید

دریغ، این شب حسرت سحر نمی‌گردد            به جـوی، آبـروی رفـتـه بـرنـمی‌گردد

به خون نشست دل از ظلم بی‌دریغ شما            شکست نخل نبوّت به دست و تیغ شما

شما که سیـد اهـل بـهـشت را کـشـتـیـد            چراغ صاعـقـهٔ سرنـوشت را کـشـتـید

گرفت پرده به رخ آفتاب و خم شد ماه            چو ریخت خونِ جگرگوشهٔ رسول الله

به جای سود ز سودای خود زیان بُردید            امید و عـاطـفه را نیـز از میان بـردید

شما که سکّهٔ ذلت به نامتان خورده‌ست            کجا شمیم وفا بر مشامتان خورده‌ست؟

شما که در چـمن وحی آتـش افـروزید            در آتـشی که بر افـروخـتـید می‌سوزید

چه ظلم‌ها که در آن دشتِ لاله‌گون کردید            چه نازنین جگری از رسول، خون کردید

چه غنچه‌ها که دل آزرده در حجاب شدند            به جـرم پرده‌نـشـینی ز شـرم آب شدند

از این مصیبت و غم آسمان نشست به خون            زمین محیط بلا شد، زمان نشست به خون

فضا اگر چه پر از ناله‌های زارِ شماست            شکـنجه‌های الـهی در انتـظار شماست

مصیبت از سرتان سایه کم نخواهد کرد            کسی به یاری‌تان، قد علم نخواهد کرد

شمـیم رحمت حق بر مشامـتان مَرِساد            و قـال عَـزَّوَ جَـل: رَبّـکُـم لَبِـالـمِـرصادِ

سخن رسید به اینجا که ماهِ من سَر زد            کـبـوتـر دلـم از شـوق دیـدنـش پـر زد

: امتیاز
نقد و بررسی

در روایات معتبر کتب تاریخ الامم والملوک ج ۵ ص ۴۵۵؛ الکامل فی‌التّاریخ ج ۱۱ ص ۱۹۲؛ مَقْتَل خوارزمی ج ۲ ص ۱۰۱؛ مُثیرُالأحْزان ص ۲۸۸؛ مَناقِبِ آلِ ابیطالب ج ۴ ص ۶۰؛ بحارالأنوار ج ۴۵ ص ۱۲۵؛  جلاءالعیون ص ۵۹۸؛ منتهی الآمال ۴۷۴؛ نفس المهموم ص ۵۱۷؛ مقتل جامع ج۲ ص ۳۴؛ مقتل امام حسین ۲۰۹؛ تصریح شده است که خولی سر را در کنج حیاط و در زیر تشتی قرار دادند، موضوع تنور خولی برای اولین بار در قرن دهم در کتاب روضة الشهدا تحریف شده است؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید

مـن از نـواحـی «الـلـهُ نـور» مـی‌آیـم            مـن از زیـارت سـر در تـنـور می‌آیـم

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها هنگام ورود به کوفه

شاعر : اسماعیل تقوایی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل قالب شعر : مثنوی

سلام ای شهر کوفه شهر حـیدر            مـنـم بـنـت عـلی و بـنت کـوثـر
بـه کـوی و بـرزن تـو آشـنــایـم            زمـانـی بـوده در ایـنجـا سـرایـم


حـریم من در اینجا محـتـرم بود            سـرای زیـنـبی کـوی کـرم بـود
عــلـی بــابــای مـن آقــای امـت            زمانی کـرده در اینجا حکـومت
تو حق داری که نشـناسـیم کوفه            دلـیـلـش می‌کـنـم تـفـهـیـم کـوفـه
بـدان ایـن مـردم تـو بـی‌وفـایـنـد            به ظاهر حق پرست، از حق جدایند
حـسـین فـاطـمه دعـوت نمـودند            ولـی پـشـت و پـنــاه او نـبـودنـد
حـسیـنم ماند و خـیل دشـمـنانش            حـسـیـنم مـاند و جـمع کاروانش
زمـین کـربـلا مـحـشـر بـپـا شـد            جدال شـرک و اصحاب خدا شد
بپا شد جـنـگ خـونـین، نابـرابر            زما هفـتاد و دو، زانسوی لشگر
به عـاشـورا شدم غرق مصیبت            نصیبم شد غم و اندوه و حسرت
به ضرب تیغ کینِ مردمی پست            عزیزان خـودم را دادم از دست
ز گـلـهــای گــلـسـتــان خــدایـی            نـصـیـبـم شـد غم و درد جـدایی
لب تـشـنه حسـیـنم سـر بـریـدنـد            تن صد پاره‌اش در خون کشیدند
به یکـروزه شدم بی‌یـار و یـاور            مـیـان لـشـگـر خـصـم ستـمـگـر
جـدا سـر از تن جـیـش خـدا شد            سـر آلالـه‌هـا بــر نــیــزه‌هـا شـد
غروب روز عاشـورا و غـارت            جـسارت‌های دشـمـن با اسـارت
به یـکـروزه خـمـیـده قـامـتم شد            شـبـیـه پـیـر زالی صـورتـم شـد
کـنـون آورده‌انـد مـا را اسـیـری            به شهـری که علی کرده امیری
برایت کوفه این همواره ننگست            به قلب مردمان تو شرنگ است
شـریـک قـتـل گـل‌های بـتـولـیـد            به محـشـر شرمـساران رسولـید

: امتیاز

زبانحال دختر سیدالشهدا علیه‌السلام در خروج از کربلا

شاعر : محمد مهدی سیار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

ما را نـمانـده است دگر وقت گـفـتگـو            تا درد خویش با تو بگـوئـیم مو به مو

از خار،  گرچه گِرد حرم پاک کرده‌ای            تا شام و کوفه راه درازی است پیش رو


خون، گوشواره‌ها زده بر گـوشهایمان            صد بغض مانده جای گـلـوبند در گـلو

تنـهـا گـذاشـتـیـم تـنـت را و مـی‌رویـم            اما سـر تو هـمـسفـر ماست کـو به کو

بی‌تـاب نیـسـتیم... خـداحـافـظت پـدر!            بی‌آب نیـسـتـیم ...خـداحـافـظت عـمـو

: امتیاز

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها با سر مطهر سیدالشهدا علیه‌السلام

شاعر : محمود اسدی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

سایۀ رأس تو تا بـر سرم ای یار افتاد            آسمان از غم تو بر سرم ای یار افتاد

لشکر کـوفه ببین بر غم من می‌خندند            گل افـسردۀ تو بین دو صد خار افـتاد


تا که هجده سر ببریده به نی دیدم من            یـادم از عـمـر کـمِ مـادر بـیـمار افـتاد

کوفیان رأس تو را بر سر نیزه بستند            ولی ازغصه دگر، قلب من از کار افتاد

از تو ای یار چه پنهان که دو چشمم تار است            هیچ دانی که چو روزم، به شب تار افتاد

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایت‌های معتبر حذف شد؛ موضوع سنگ جشن و شادی خندیدن و ... در شام بود نه در کوفه و براساس کتب معتبر تاریخی همچون: الفتوح ۵/۱۲۱؛ أمالی مفید ۳۸/۳۶۷؛ اللهوف ۱۳۰؛ مناقب آل ابیطالب ۴/۱۱۶؛ مَقْتَل خوارزمی ۲/۴۶؛ مُثیرُالأحْزان ۲۰۹؛ جلاءالعیون ۵۹۳؛ بحارالأنوار ج۴۵ صص ۱۰۹و ۱۶۴؛ منتهی‌الآمال ۴۸۵؛ قمقام ۵۱۶؛ نفس‌المهموم ۳۵۳؛ مقتل امام حسین ۲۲۳؛ مقتل مقرّم ۲۹۹؛ مقتل جامع ۲/۴۳  و.... در شهر کوفه مردم پشیمان شده و گریه زاری می‌کردند، جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین‌جا کلیک کنید. ضمن اینکه در منابع معتبر برای شهر شام هم جشن پایکوبی نقل کردهاند نه پرتاب سنگ و آتش و ...

کوفیان بر من و بر گریۀ من می‌خندند            گل افـسردۀ تو بین دو صد خار افـتاد

همۀ شهر به من طعنه زنان می‌گویند            گـذر دخـت عـلی بر سـرِ بـازار افتاد

چادرم پاره شد از بس که به من سنگ زدند            تا که دید از سر نی، رأس علمدار افتاد

ورود کاروان اسرای اهل بیت به کوفه ( مدح و مرثیۀ حضرت زینب)

شاعر : مرتضی محمودپور نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : مسدس

بازار کوفه از چه رو در ازدحام است            زخـم زبـان بر زخم کهـنه الـتـیـام است
بازار کوفه صف به صف استاده بودند            از بهر دیدار کدامین صف به بام است


یـک کـاروان از کـربـلا آمـد بـه زاری

پــژمـرده دیـدم گـلـشـن و بـاغ بـهـاری
یک زن شبیه هاجر و مریم، نه، زهراست            با دست بسته قـد خـمیده زار و تنهاست
در عـین تـنهـایی به متثـل کـوه محـکـم            این دخـتـر آزاده؛ دخـت شاه بطحـاست
آتـشـفــشـان قـهــر بـا خـصـم خــدا شـد

هـرچـه بلا دیـده به راه حـق رضـا شد
با هر نگاهش خصم را در لرزه انداخت            دین را دوباره با نگاه خویش می‌ساخت
هستی خود در راه هستی آفـرین باخت            در کورۀ صبر و رضا مردانه بگداخت
زینب یـگـانـه پـاکـبـاز عـشـق و ایـثـار

تـیغ زبانش گـشته بر دشـمن شـرر بار

: امتیاز

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها با برادر در خروج از کربلا

شاعر : سیدپوریا هاشمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

روزگـار خوشم ای یار نظر شد دیدی            باز هم زینب تو خون به جگر شد دیدی

سر و سامان مرا دست به دستش کردند            کـیـسۀ لشگـر کـوفه پُـر سر شد دیـدی


 یک نفر گفت بریزید و غـنیمت ببرید            خـیمۀ سوخـته‌ام زیر و زبـر شد دیدی

مثل شال کمرت خـیمۀ من غـارت شد            دور تا دور من و تو چه خبر شد دیدی

بعد یک عمر قیام شب من ریخت بهم            مشـکـل نـافـلـه‌ام درد کـمـر شد دیـدی

خـیـز بر نـاقـۀ عـریـان بـبـرندم کـوفه            بی‌تو ای هـمسفرم وقت سفر شد دیدی

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و همچنین عدم رعایت توصیه‌های علما و مراجع تغییر داده یا حذف شد، در بحث غارت معجرها دو نکته مهم باید مورد توجه قرار بگیرد ۱ـ موضوع غارت معجر بر فرض بر اینکه صورت گرفته باشد با آنچه متاسفانه بصورت عام در اشعار آورده می‌شود بسیار متفاوت است، لازم است بدانیم در عرب آن زمان قسمتی از حجاب زنان (معجر)، پارچه‌ای بوده که در مقابل صورت قرار می‌گرفته و این جزء حجاب بوده است؛ همچنان‌که هم اکنون نیز در عراق، عربستان و بسیاری از کشورهای اسلامی این‌گونه حجاب دارند، از این‌رو حضرت زینب سلام‌الله‌علیها در خطبه‌اشان در مجلس یزید فرمودند: وَ أَبْدَيْتَ وُجُوهَهُنَّ تَحْدُو بِهِنَّ الْأَعْدَاءُ مِنْ بَلَدٍ إِلَى بَلَدٍ؛ دختران سول خدا را با صورت باز، شهر به شهر در معرض دید مردم قرار دادی! لذا آنچه در غارت معجرها مطرح است حذف این روبند صورت‌ها بوده است نه اینکه نعوذ بالله اهل بیت کشف حجاب شده‌اند همچنان که حضرت زینب سلام‌الله‌علیها هم بر همین موضوع اشاره می‌کنند که خود این نیز مصیبت بسیار بزرگ و دردناکی است ۲ـ گفتن و یادآوری غارت معجرها حتی در حد همان روبند صورت شایسته و سزوار اهل بیت نیست!!!  آیا اگر خود ما روزی ناموسمان به هر دلیلی همچون باد و... برای لحظاتی نتوانند حجاب خود را حفظ کنند آیا دوست داریم که یکسره به ما متذکر شوند که در فلان روز چادر خواهر، مادر و یا همسرمان را باد برده و ....  آیا ما از تکرار این حرف ناراحت نمی‌شویم؟؟ پس به هیچ وجه شایسته نیست این فاجعۀ تلخ را حتی بر فرض صحت آن بازگو و تکرار کنیم!!!

مثل شال کمرت معجر من غـارت شد            دور تا دور من و تو چه خبر شد دیدی

گریه کردم چقـدر! چادر من را بدهـید            خواهـرت دربه در چند نفـر شد دیدی

بیت زیر به جهت انتطباق بیشتر با روایات معتبر تغییر داده شد

شـتـر لـنـگ مهـیـاست که راهـم ببـرد            بی‌تو ای هـمسفرم وقت سفر شد دیدی

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها با سر مطهر سیدالشهدا علیه‌السلام

شاعر : محسن صرامی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

صد هزاران روضه داری بیشتر سرّ مگو            حق در آغوش تو گریان و تو در آغوش او

سجده‌ای با صورت از زین کرده‌ای در قتلگاه            هم تیمم کرده‌ای با خاک هم با خون وضو


خون اصغر را کشیدی روی صورت بارها            آیۀ تطهـیر را تفـسیـر کردی مـو به مو

کل ذرّات فـلک حـیرت زده محـو توأند            تو میان قـتـلگه با ذات خود در گـفـتگو

بسکه مستی کرده‌ای در عین وحدت با خدا            تا قیامت عالم از دست تو می‌گیرد سبو

چشم‌های زینبت را کاش می‌بستی حسین            قبل از اینکه او شود با پیکر تو روبرو

ساربان با یازده انگشت رفت از کربلا            این هم از تأویل خونین حسین از تنفـقو

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن مطالب حذف شد

از قفا آن بی‌مروت قصد دارد نقطه چین            کار را دشـوار کـرده بـوسۀ زیـر گـلـو

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها با برادر در خروج از کربلا

شاعر : اسماعیل تقوایی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن قالب شعر : غزل

هر طرفی که می‌روم در سرمن هوای تو            هست ضیاء دیده‌ام رأس ز تن جدای تو
بر دلـم آتشی شده آنچه به قـتلگه گذشت            خنجر کین شمر دون قطع سر از قفای تو


پیکر پاره پاره‌ات نقـش زمین رها شده            زینت دوش مصطفی این نبود سزای تو
دشت بلا چو آمـدم دور وبرم محـارمـم            حال برون روم زآن بی‌تو و اقربای تو
قامت من کمان شده در غمت ای عزیز جان            خاطـرم آید هردمی روی خـدا نمای تو
قلبم اسیر عشق تو، جسمم اسیر دشمنت            مرگ مرا رها کند از غـم جانفـزای تو
همچـو اسـیر می‌روم شهـر امارت پـدر            غـم زده خواهـرت بود ملتمس دعای تو
چـشم بـبند روی نی بر من و تازیـانه‌ها            دیـدن ظلم جـانـیان سخـت بود برای تو

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر در تمام سایت‌ها « تا جائیکه ما بررسی کردیم» بصورت زیر آمده است که احتمالا اغلاط تایپی است و موجب بر هم خوردن وزن، آهنگ و معنای شعر شده است، لذا جهت رفع نقص اصلاح گردید

همچـو اسـیر می‌روم شهـر امارت پـدر            غـمرده خواهـرت بود ملتمس دعای تو